Słowo wstępne o fińskim systemie edukacji

Słowo wstępne o fińskim systemie edukacji

Podstawą do napisania artykułu są informacje zawarte w blogu, artykułach i książce pt. „Finnish lessons- why can the world learn from educational change in Finland?” autorstwa Pati Sahlberg`a. Mówi się o tym, że system edukacji w Finlandii jest jednym z najlepszych systemów na świecie.

Potwierdzają to wyniki badań kompetencji 15-latków udokumentowany przez PISA (Programme for Inetrnational Student Assesment). Celem badań PISA jest uzyskanie porównywalnych danych o umiejętnościach uczniów w zakresie matematyki, nauk ścisłych oraz czytania ze zrozumieniem, w celu poprawy jakości nauczania i poprawy systemów edukacyjnych.

Jak podaje Pati Sahlberg, fińscy 15-latkowie zajmują jedne z najwyższych miejsc w badaniu PISA. W 2000 roku Finlandia zajęła pierwsze miejsce w zakresie czytania ze zrozumieniem. W 2003 roku było to 1 miejsce w zakresie matematyki, a w 2006 roku- 1 miejsce w naukach ścisłych.

Dla porównania w tych samych latach, polscy uczniowie zajęli kolejno 23., 21., 17 miejsce.

Z prezentacji Sahlberg`a dowiadujemy się, jakie czynniki mają wpływ na polepszenie systemu edukacji.

Są to: współpraca, edukacja oparta na zaufaniu, zbiorowa niezależność, kapitał.

System edukacji blokują czynniki takie jak: rywalizacja, edukacja oparta na testach, dążenie do doskonałości.

System edukacji w Finlandii Sahlberg określa jednym słowem: „indywidualizacja”, co jest antonimem do systemów edukacji opartych na szeroko pojętej standaryzacji.

Pati Sahlberg wymienia następujące komponenty systemu edukacji w Finlandii:

Edukacja jest traktowana jako dobro publiczne.
Całościowe podejście do dziecka.
Nauczyciele mają prestiż społeczny.
Koncentracja na kapitale w różnych dziedzinach.
Wizja edukacji.

Bardzo ważną kwestią w fińskiej szkole jest zaufanie, autonomia nauczycieli.

Są oni przyjmowani ze stopniem magistra. W społeczeństwie fińskim zawód nauczyciela jest postrzegany jako prestiżowy, podobnie jak lekarze czy prawnicy.

Polityka oświatowa koncentruje się na zapewnieniu wszystkim uczniom równych szans, a reformy oświatowe w tym zakresie dotyczyły, m. in. : codziennych, płatnych posiłków w szkole, zapewnienia opieki zdrowotnej wszystkim dzieciom, zrównoważonych programów nauczania, zawierających zajęcia artystyczne (sztukę), muzykę, umiejętności manualne (konstrukcyjne), a także tradycyjne umiejętności szkolne.

W swoich artykułach Pati Sahlberg pisze o podejściu do edukacji, które można ująć w podpunktach, tj.:

zawód nauczyciela jest atrakcyjny,
w Finlandii jest system małych szkół (szkoły nie są „przeludnione”, uczniowie uczą się w mało licznych klasach),
edukacja postrzegana jest nie jako „zło konieczne”, lecz warunek dobrobytu i przetrwania narodu,
ważnym elementem funkcjonowania fińskiej szkoły jest współpraca między nauczycielami i szkołami (np. nauczyciele wspólnie projektują własne programy nauczania, które są w niewielkim stopniu kontrolowane przez zewnętrzne organy, ramy programów są elastyczne),
wprowadzanie innowacji, eksperymentowanie z nowymi pomysłami w edukacji (odejście od stagnacji, powielania),
odejście od standaryzacji (uczniowie nie mają obowiązkowych egzaminów).

Obowiązek szkolny dotyczy dzieci w wieku od 7 do 16 lat.

Dzieci w wieku od 3 do 5 lat nie muszą uczęszczać do przedszkola.

6-latki zaś mogą uczęszczać do przedszkola, które funkcjonuje w systemie „half-day”, czyli dosłownie „pół-dnia”.

Po ukończeniu 16 lat, młodzież może wybrać kierunki kształcenia: akademickie bądź zawodowe.

Według statystyk, 95% fińskiej młodzieży podejmuje edukację ponad gimnazjalną.

I najważniejsze motto, które opisuje fińską szkołę jest następujące: „Nauczanie to sport zespołowy, a nie wyścig jednostek”.

autor: mgr Magdalena Półtorak

Źródła:

Artykuły P. Sahlberg`a:

„How we teach our children. The metods and myths behind Finland`s education success”,

„Just let me tach!”.

Prezentacja:

„Finnish lessons”- Iceland Talks 2017,

Książka:

„Finnish lessons- why can the world learn from educational change in Finland?”.