Logorytmika - metoda wspomagania rozwoju dziecka

Logorytmika to metoda wspomagania rozwoju dziecka, która łączy ruch, słowo i muzykę.

się z XX wieku. Główne podwaliny do logorytmiki stworzył Emil Jaques Dalcroze.

Według niego dążenie do harmonizowania mózgu i ciała w ruchu ma ogromną wartość terapeutyczną.

Prace nad logorytmiką kontynuował Carl Orff, który połączył zajęcia ruchowe z rytmizowanym mówieniem i śpiewaniem oraz grę na odpowiednio skompletowanych instrumentach muzycznych.

Poniżej przedstawiam kilka argumentów Dalcroze`a przemawiające za terapeutyczą wartością zajęć ruchowo- muzycznych (rytmicznych):

1. Wzruszenie muzyczne nie jest wyłącznie wzruszeniem intelektualnym, ponieważ oddziałuje ono na zmysły i wprawia w wibracje cały organizm.
2. Z trzech elementów muzyki: dźwięku, dynamiki i rytmu, dwa ostatnie można zaprezentować za pomocą ruchu ciała.
3. W trakcie zabawy wyzwala się radość, która jest nowym bodźcem do rozwoju.
4. Muzyka przenika i łatwo pokonuje bariery intelektualne, emocjonalne, związane z różnicami charakterów, a także bariery motoryczne (ruchowe).

Ćwiczenia logorytmiczne są połączeniem poglądów Dalcroze`a i Orff`a.

Uznawane są za element profilaktyki logopedycznej.

Zajęcia logorytmiczne może prowadzić osoba, która ukończyła kurs z zakresy logorytmiki oraz ma przygotowanie pedagogiczne (pedagog, pedagog specjalny, logopeda, neurologopeda, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej, itd.).

Istotnym faktem jest, że nawet systematyczne i cykliczne zajęcia logorytmiczne  nie zastąpią terapii logopedycznej.

Jest to jednak forma wspomagania prawidłowego rozwoju dziecka i metoda profilaktyki logopedycznej. 

Zajęcia logorytmiczne prowadzone są w formie zabawy w grupie.

Jak podaje Ewa Bombol, cele logorytmiki to:

• usprawnianie słuchowe i ruchowe dzieci z zaburzeniami mowy,
• wyrabianie szybkiej reakcji na bodziec dźwiękowy, wzrokowy lub ruchowy,
• rozwijanie umiejętności sprawnego wykonania ruchów z zakresu motoryki dużej i małej,
• wspieranie rozwoju naśladowania i zabawa „na niby”,
• wzrost świadomości swojego ciała i sprawczości,
• rozwój sfery emocjonalnej i społecznej,
• uwrażliwienie na elementy prozodyczne mowy,
• zwrócenie uwagi na rytmiczność i sekwencyjność mowy,
• wzbogacanie słownika biernego i czynnego,
• stymulowanie myślenia przyczynowo- skutkowego.

Ponadto ćwiczenia logorytmiczne mogą służyć usprawnianiu oddechu, wykształceniu prawidłowej fonacji i artykulacji, usprawnianiu narządów mowy, kształtowaniu słuchu fonematycznego, kształtowaniu pamięci muzycznej, ćwiczeniu koncentracji uwagi.

W zajęciach stosowane są następujące rodzaje ćwiczeń: integrujące grupę, ruchowe, słuchowo- ruchowe, ćwiczenia uwrażliwiające w oparciu o zmianę akcentu, tempa, wysokości, natężenia i barwy dźwięku, ćwiczenia słuchowo- ruchowo- słowne oraz ćwiczenia relaksacyjne.

Przykłady ćwiczeń logorytmicznych:

• „Myszki do norki”- prowadzący gra na tamburynie, jedno dziecko wciela się w rolę kota, pozostałe są myszkami (chodzenie naprzemienne na czworakach). Na podłodze rozłożone są szarfy. Kiedy prowadzący przyspiesza tempo uderzania w tamburyn, kot zaczyna łapać myszki, które jak najszybciej muszą schować się norkach. (dzieci uczą się reagować ruchem na sygnały dźwiękowe- zmianę tempa muzyki)
• „Całuski”- zabawa integrująca w kole. Dzieci posyłają sobie całuski na powitanie (przygotowanie do prawidłowej realizacji głosek szumiących).
• „Logopedyczne memory”- na dywanie porozkładane odwrócone karty z obrazkami zwierząt (po 2 karty, podobnie jak w memory). Dziecko losuje dwie karty, odsłania i naśladuje odgłosy zwierząt, które odsłoniło. Jeśli odgłosy są takie same, gracz zabiera dwie karty dla siebie. Gra ma charakter onomatopeiczny.
• „Mecz piłkarski”- przedmuchiwanie piłeczki (ping pongowej) do kolegi naprzeciwko (ćwiczenie oddechowe). Ćwiczenie to można urozmaicić zrobieniem piłkarskiego stadionu do gry, np. z pokrywki pudełka po obuwiu.
• „Szalona fryzura”- ćwiczenie indywidualne lub grupowe. Na kartce (lub brystolu- dla całej grupy) rysujemy ludzką głowę bez włosów. Dziecko robi plamy mokrym pędzlem zamoczonym w farbie akwarelowej. Następnie rozdmuchuje przez słomkę plamy tak, aby powstała szalona fryzura (ćwiczenie oddechowe).
• „Ciepło czy zimno?”- prowadzący pokazuje dzieciom obrazki przedstawiające ciepłe lub zimne przedmioty, np. lody, bałwan, śnieg, lodówka, słońce, ognisko, zapałka, świeczka, itp. Ćwiczenie ma na celu doskonalenie myślenia przyczynowo- skutkowego, tj. „Co się stanie, gdy dotknę tego przedmiotu?”. Jeśli dotkniemy gorącego przedmiotu robimy „au!” i dmuchamy na poparzoną dłoń. Jeśli dotkniemy zimnego to chuchamy „hu, hu, hu”.

Tekst: mgr Magdalena Półtorak

W oparciu o:

1. Walencik-Topiłko, Rytm muzyczny i logorytmika w terapii logopedycznej dotyczącej dyslalii. w: Logopedia jako nauka interdyscyplinarna - teoretyczna i stosowana, (red.) I. Nowakowska-Kempny, Katowice 1998.

E. Bombol, Logorytmika- ruch słuch słowo ©, ProCentrum Katarzyna Gromelska, Niepubliczny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, www.procemtrum.com.pl