Szkolimy się i zdobywamy kolejne doświadczenia w zakresie SPE

Dyrektor Publicznej Szkoły Podstawowej Integracyjnej im. Henryka w Świebodzicach- pani Magdalena Stąpor, we współpracy z Prezes Firmy Szkoleniowo – Doradczej, panią Anną Szywałą zainicjowały owocną współpracę w zakresie szkoleń dotyczących specjalnych potrzeb edukacyjnych.

Dziedziny pedagogiki, pedagogiki specjalnej, neurologii zmieniają się i przeobrażają.

Warto więc znać najnowsze odkrycia, wyniki badań naukowych w tym zakresie, także poszerzać swój warsztat pracy o wartościowe spotkania z wykładowcami, teoretykami i praktykami.

14.05.2018 roku odbyło się szkolenie pt. „Szkoła dla każdego- edukacja włączająca w teorii i praktyce”prowadzone przez panią prof. dr hab. Beatę Jachimczak.

Poruszone zostały definicje i zagadnienia związane z teorią dotyczącą edukacji włączającej, która miałaby być odpowiedzią na potrzeby szkół regionalnych.

Mottem przewodnim inkluzji jest „szkoła otwarta na każdego”.

Prowadząca omówiła także uczniów ze SPE, czyli specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

W rozporządzeniach zdefiniowano 11 głównych grup dzieci: z niepełnosprawnością, niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem społecznym, z zaburzeniami zachowania lub emocji, ze szczególnymi uzdolnieniami, ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, z deficytami kompetencji i zaburzeniami językowymi, z chorobą przewlekłą, a także dzieci,  których rozwój jest zakłócony poprzez sytuacje kryzysowe bądź traumatyczne, dzieci przeżywające niepowodzenia edukacyjne, zaniedbane środowiskowe (związane z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny) oraz z trudnościami adaptacyjnymi.

Dla wyżej wymienionych grup uczniów powinna zostać zorganizowana pomoc psychologiczno- pedagogiczna w placówce.

SPE obejmują także kształcenie specjalne, które organizowane jest dla uczniów z następującą niepełnosprawnością: niesłyszących, słabo słyszących, niewidomych, słabo widzących, z niepełnosprawnością ruchową w tym afazją, z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym, z autyzmem w tym ZA oraz niepełnosprawnościami sprzężonymi. Profesor Beata Jachimczak omówiła wyniki przeprowadzonych badań dotyczących edukacji włączającej na gruncie polskich szkół.

Zachęciła pedagogów do żywej dyskusji o dyskursach przemian na gruncie oświatowym. W szkoleniu wzięła udział także kadra nauczycielska z Publicznej Szkoły Podstawowej nr 2 z oddziałami integracyjnymi w Świebodzicach.

29.05.2018 r. odbyło się szkolenie pt. „Neuroszkoła, czyli od wiedzy neurologów do praktyki nauczyciela”, które poprowadził  dr Marek Kaczmarzyk- dla nauczycieli i specjalistów z czterech świebodzickich szkół: Publicznej Szkoły Podstawowej Integracyjnej im. Henryka Sienkiewicza, Publiczna Szkoła Podstawowa nr 4, Publicznej Szkoły Podstawowej Integracyjnej nr 2 z oddziałami integracyjnymi oraz Liceum Ogólnokształcącego w Świebodzicach.

Dowiedzieliśmy się między innymi, że etyka i neurobiologia są odrębne i nie mają wspólnej narracji, że człowiek ma około trzech razy większy mózg od reszty naczelnych, że nasz mózg nie jest przystosowany do realiów dzisiejszego świata, ponieważ jego rozwój zatrzymał się- w myśl teorii ewolucjonizmu- miliardy lat temu, gdy staliśmy się Homo Sapiens.

W kontekście SPE , uczniów i nauczycieli, ważną kwestią, którą poruszył dr Kaczmarzyk jest fundamentalna wartość użyteczności , która jest warunkiem zapamiętywania wszelakich treści, w myśl zasady „wiem, że jest mi to potrzebne tu i teraz/ dokładnie wiem, kiedy i do czego przyda mi się ta wiedza”.

Rzuca to negatywne światło na przesyt treści materiałów szkolnych i stwarza przestrzeń do refleksji nad wprowadzaniem zmian.

Dr Kaczmarzyk zaznaczył także, że mózg człowieka jest kolektywny, czyli społeczny.

Szukamy kontaktu z drugim człowiekiem, grup, a nie dążymy do jednostkowego życia, jak to bywa w przypadku innych ssaków. Prowadzący omówił także problematykę funkcjonowania nastolatków w kontekście konkretnych zmian, jakie zachodzą w ich mózgach.

15.06.2018 r. Dyrektor Publicznej Szkoły Podstawowej Integracyjnej wraz z pedagogami specjalnymi uczestniczyła w III Regionalnej Konferencji „Razem w lokalnej współpracy dla osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi- Szkoła Dla Każdego”, zorganizowanej przez Firmę Szkoleniowo- Doradczą Anna Szywała, pod patronatem Prezydent Świdnicy- pani Małgorzaty Moskal- Słaniewskiej. Była to okazja do spotkania z niezwykłymi osobami środowiska naukowego i wysłuchania inspirujących wykładów.

Prof. dr hab. Beata Jachimczak omówiła kierunki zmian w kulturze organizacyjnej placówki, nawiązując do edukacji włączającej na gruncie polskim. 

W myśl edukacji włączającej, grupa klasowa jest heterogeniczna, czyli maksymalnie zróżnicowana.

Program nauczania jest dokładnie taki sam dla wszystkich, nauczyciel prowadzący klasę powinien w miarę możliwości, maksymalnie dostosować go dla uczniów ze  SPE.

Nauczyciel jest wspierany w realizacji programu, doraźnie przez specjalistów.

System pomocy specjalistycznej ma charakter elastyczny. Prof. Jachimczak zaznaczyła podczas swojej wypowiedzi, że jednym z obszarów zmian w pracy polskich szkół są relacje, które są gwarantem dobrego funkcjonowania placówki.

Wykład dr Agnieszki Kossowskiej, autorki bestsellerowej książki pt. „Duże sprawy w małych głowach” oraz bloga „Dzielny Franek”, dotyczył przede wszystkim wizji, funkcjonowania i przestrzeni dla rodziców w procesie inkluzji, czyli włączania w kontekście życia szkolnego ich pociech.

Dr Kossowska zaznaczyła jak ważne jest tworzenie grup wsparcia (grupy samopomocy) dla rodziców w placówkach oświatowych, zwłaszcza rodziców dzieci ze SPE. Prowadząca omówiła także fazy funkcjonowania rodziny/ rodzica dziecka niepełnosprawnego, które przechodzą przez następujące etapy (nie zawsze docierając do ostatniego): niepewność, pewność i świadomość, agresja, negocjacje i nierealne działania, depresja i rezygnacja, akceptacja i racjonalne decyzje, aktywność („poradzę sobie”, „lubię moje dziecko takim jakie jest”) oraz solidarność („poradzimy sobie razem”).

Dr Joanna Ławicka, prezes Fundacji Prodeste, omówiła istotę funkcjonowania dzieci ze spektrum autyzmu, w tym z Zespołem Aspergera na poszczególnych etapach rozwojowych.

Najważniejszym kontekstem wykładu była samoświadomość, czyli świadomość własnego „ja”, swoich preferencji, przekonań i marzeń.

Dr Ławicka zaznaczyła, że dzieci z autyzmem często nie wiedzą, że przeżywają emocje negatywne, np. zazdrość, chciwość, złość, niechęć, a także pozytywne np. dumę, podziw. Wskazała iż obszar uczenia dzieci z ASD samoświadomości wymaga dogłębnych obserwacji, trafnej diagnozy i właściwej terapii.

Samoświadomość jest bowiem gwarantem dalszego rozwoju.

Wszystkie spotkania, obfitujące w nowe informacje z zakresu specjalnych potrzeb edukacyjnych, z pewnością zainicjują poszukiwanie kolejnych informacji dotyczących specjalistycznej wiedzy, niezbędnej w pracy nauczyciela i specjalisty.

 Tekst: Magdalena Półtorak- pedagog specjalny