Warsztaty "uDOSTĘPniacze"

Szkoła Podstawowa Integracyjna wzięła udział w ogólnopolskim konkursie "uDOSTĘPniacze", który polegał na przeprowadzeniu lekcji o dostępności w konktekście funkcjonowania osób niepełnosprawnych oraz osób napotykających różnorodne trudności na swej drodze, a następnie wykonaniu plakatu (lub innej formy) pt. "Świat bez barier". W konkursie udział wzięli uczniowie klasy V- Jan Ozga, Antonina Janicka oraz Alicja Szcześniak. To dzięki nim, nasza szkoła, jako jedna z około stu, zakwalifikowała się do warsztatów prowadzonych przez trenerów- panią Ewelinę Mikułę oraz pana Michała Krajdę. W warsztatach wzięli udział uczniowie klas IV, V, VI, VII oraz VIII, a także chętni nauczyciele. Koordynatorem projektu w SPI jest pani Magdalena Półtorak.

Ewelina Mikuła przyjechała do nas z Gdyni, jest pedagogiem i szkoleniowcem, zajmującym się także pomocą osobom z niepełnosprawnościami, zwłaszcza w konktekście pozyskiwania funduszy do realizacji potrzeb takich jak specjalistyczny sprzęt, telefony dla niewidomych, aplikacje i inne.  Pan Michał ma 27 lat i wieku 18 stracił wzrok- dziś funkcjonuje jako osoba niewidoma, mająca jedynie czucie światła (wie kiedy jest dzień, a kiedy noc, sporadycznie widzi kształty). Do niepełnosprawności przyczyniła się operacja po której obudził się nie widząc nic... Mimo to nie stracił energii do życia i nauczył się funkcjonować w świecie bez zmysłu wzroku. Podczas warsztatów opowiadał o swoim codziennym życiu oraz trudnościach z jakimi się zmaga. To mogą być takie elementy jak nowa trasa, nagłe dźwięki, nagły dotyk, brak dotykowych i słuchowych oznaczeń, np. przejścia dla pieszych, krawędzi chodnika czy peronu na stacji kolejowej. Na szczęście otoczenie oferuje też pozytywne rozwiązania dla osób niewidomych takie jak aplikacje telefoniczne, audiobooki, które pozwalają na przystępne funkcjonowanie w świecie. Niepełnosprawność nie jest dla pana Michała żadnym ograniczeniem- biega, chodzi na siłownię, podróżuje po świecie, robi świetne szkolenia. 

Uczniowie dowiedzieli się na co zwracają uwagę osoby niewidome podczas codziennych czynności. Są to między innymi znaki szczególne- wypukłości, faktura, posługiwanie się w posiłkach na talerzu "tarczą zegara", np. "Na dwunastej jest ryba, na trzeciej kapusta, a na dziewiątej frytki. Sztućce są po prawej stronie talerza", a także- w jaki sposób prowadzić osobę niewidomą. Przede wszystkim nie wolno zaskakiwać, wykonywać gwałtownych ruchów, szarpać. Niewidomy sam chwyci swojego przewodnika za ramię lub w stawie łokciowym. Jednocześnie warto niewidomemu mówić gdzie się znajduje i co się zmienia w otoczeniu, np. krawężnik, schody, dziury w nawierzchni i inne elementy, które mogą być zaskoczeniem dla niewidomego. Pan Michał bez trudu wyciągnął i rozpoznał jaką monetę trzyma w ręce. Zarówno banknoty jak i bilon mają swoje charakterytyczne cechy- wypukłości, kształty, ząbki,  co pozwala na zidentyfikowanie danego nominału. 

Następnie pani Ewelina wprowadziła uczniów w fikcyjną historię trzynastoletniego Bartosza, który jest głuchoniemy. Zatem nie słyszy i nie mówi. Zapisał się na kurs grafiki komputerowej, a miejsce realizacji oddalone jest o 30 kilometrów od jego domu. Po drodze napotyka na różnorodne bariery związane z dostępnością. Zadaniem uczniów było wyobrażenie sobie możliwych rozwiązań zarówno ze strony Bartosza jak i otoczenia społecznego. Następnie pani Ewelina omówiła trudności, które na co dzień mogą spotkać osobę głuchą. Związane są przede wszystkim z komunikacją werbalną, która (jeśli nie ma w pobliżu osoby migającej) odbywa się za pomocą kartki i długopisu, czy szybkim napisaniem tekstu na komunikatorze w telefonie. 

Ostatnim elementem warsztatów były zadania wcieleniowe, polegające na tym, że uczniowie wcielali się w osoby głuche, niewidome, niepełnosprawne ruchowo- chodzące o kulach oraz ze złamaną ręką. Zadanie polegało na tym, że uczniowie "niiesłyszący" wyszli z trenerką i schowali na szkolnym korytarzu klocki w pudełkach. Następnie osobom poruszających się o kulach - na migi- pokazywali drogę, aby dotarli do ukrytych klocków. Droga nie była łatwa,  bo prowadziła przez schody, a jeszcze trudniejsze okazało się koordynowanie ruchów rąk, nóg i reszty ciała w taki sposób, aby swobodnie wrócić do klasy bez upuszczania, czy wysypywania kolejnych klocków z pudełka. Następnie uczniowie ze "złamaną ręką" budowali wieżę z klocków, aby uczniowie "niewidomi" dołożyli do niej kilka pięter i na sam koniec policzyli- za pomocą dotyku- ile pięter ma wieża. Uczniowie wykonali także zadanie ćwiczeniowe dotyczące prowadzenia niewidomego przez przeszkody. Niezwykle ważna była dokładna i konkretna komunikacja między przewodnikiem a niewidomym. 

Warsztaty były poparte ogromnym doświadczeniem i wiedzą prowadzących. Minęły szybko i w miłej atmosferze, wyzwalając zaangażowanie, empatię i wrażliwość uczniów biorących udział w dzisiejszym spotkaniu. 

Tekst, foto: Magdalena Półtorak