Wybrane metody pracy rewalidacyjnej z dzieckiem z Zespołem Williamsa

Kinezjologia edukacyjna
Za twórcę metody uznaje się Paula E. Dennisona – pedagoga, pioniera w dziedzinie badań nad mózgiem j jego możliwości. 

W ramach kinezjologii edukacyjnej, stworzył program Gimnastyki Mózgu, którego podstawą jest swobodny ruch.

Ten bardzo oryginalny program polega na wykonywaniu prostych ćwiczeń , które powodują prawidłową współpracę półkul mózgowych, wystarczającą do tego, aby doskonalić każdą wybraną przez ćwiczącego umiejętność. 
Jest to metoda terapii zaburzeń, takich jak:

zaburzenia ruchowe, zaburzenia uwagi, trudności w nauce czytania i pisania.

Według jej twórcy i zwolennika skutecznie uczy i pokazuje w praktyce możliwości wykorzystania naturalnego ruchu fizycznego, niezbędnego do organizowania pracy mózgu i ciała w celu rozszerzenia własnych możliwości.

Ma korzystnie wpływać na stan równowagi psychicznej, poczucie własnej wartości, lepszą organizację wewnętrzną i zewnętrzną, komunikację ze sobą i z innymi, i w konsekwencji dawać łatwość w porozumiewaniu się, umiejętność podejmowania właściwych decyzji we właściwym czasie, redukcję stresu i naukę szybkiego sposobu rozluźnienia się.
 
Pedagogika zabawy.
Zadaniem pedagogiki zabawy jest dostarczanie osobom pracującymi z różnymi grupami repertuaru metod oddziałujących na sferę emocjonalną człowieka, sprzyjających pozytywnych uczuć, wspomagających samodzielną aktywność, wzmacniające poczucie bezpieczeństwa, poprawiających komunikację i rozwijających współpracę w grupie a także wywołujących refleksje nad własnymi doświadczeniami i przeżyciami.
Pedagogika zabawy nie jest dyscypliną naukową lecz symboliczną nazwą metodycznych poszukiwań ułatwiających pracę z grupą, proces uczenia.

Proponuje ona działania dające członkom grupy możliwość rozwoju w atmosferze zaufania, wzajemnej akceptacji, bez względu na wiek i umiejętności, wyzwala aktywność twórczą i ciekawość, ułatwia kontakty z innymi, ze sobą i otaczającą rzeczywistością.
Główne inspiracje teoretyczne pedagogika zabawy czerpie z psychologii humanistycznej, jak również pedagogiki Gestalt.

Ideą przewodnią jest wiara w człowieka i jego potencjalne możliwości.

Dlatego konieczna jest tu współpraca wychowawcy i wy-chowanka.

Nauczyciel to osoba wewnętrznie zintegrowana, akceptująca siebie i innych, animator rozwoju i działań ucznia.
Celem pedagogiki zabawy jest dostarczenie osobom, pracującym z różnymi grupami wiekowymi, metod oddziałujących na sferę emocjonalną człowieka, sprzyjających ujawnieniu pozytywnych uczuć wzmacniających poczucie akceptacji i bezpieczeństwa, wspomagających samodzielna aktywność podopiecznych.

,,Muzykoterapia”
Jest jedną z odmian terapii sztuką.

Ze względu na różnorodność oddziaływania zalicza się ją do metod psychoprofilaktycznych.

Muzyka ma służyć ogólnemu rozwojowi dziecka: fizycznemu, intelektualnemu, emocjonalnemu i estetycznemu.

Doznania emocjonalne wywołane przez muzykę powodują określone reakcje całego organizmu w sferze psychicznej, a w sferze fizycznej wywołują zmiany w funkcjonowaniu wegetatywnego układu nerwowego.

Odpowiednio dobrana muzyka może stanowić bodziec warunkowy, który wzmacnia efektywność metod treningowych. 
Entuzjaści muzykoterapii wymieniają szereg zalet, jakiem posiada muzyka jako specyficzny rodzaj leku.
Po pierwsze:

• możliwe jest jej prawie powszechne zastosowanie, gdyż kontakt z nią jest z reguły przeżyciem przyjemnym.

Osób nie cierpiących muzyki jest stosunkowo mało a przeciwskazania do jej użycia ograniczają się jedynie do ostrych stanów psychoz, padaczki muzykogennej i stanów depresyjnych.

Po drugie:

 wytworzenie się u pacjenta zależności w postaci przyzwyczajenia do regularnego słuchania muzyki w celach leczniczych nie stanowi zagrożenia, wręcz przeciwnie – jest pozytywnym efektem terapii i świadczy o rozwinięciu się odpowiedniej potrzeby i zainteresowania.

Po trzecie:

• muzyka pozwala na stosunkowo łatwe dotarcie i poznanie świata przeżyć pacjenta, gdyż pomija kontrolę intelektualną występującą przy komunikacji werbalnej i z tego powodu jest wartościową metodą leczniczą w psychiatrii.

,,Metoda dobrego startu” M. Marzena Bogdanowicz
Metoda dobrego startu to system ćwiczeń oddziałujących przede wszystkim na procesy instrumentalne: percepcyjne i motoryczne.

Zasadniczą rolę odgrywają w tej metodzie trzy elementy: wzrokowy (wzory graficzne), słuchowy (piosenka) i motoryczne (wykonywanie ruchów zorganizowanych w czasie i przestrzeni, odtwarzanie wzorów graficznych, zharmonizowanych z rytmem piosenki).

Celem metody jest jednoczesne usprawnienie czynności analizatorów: wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno-ruchowego, kształcenie lateralizacji, orientacji w schemacie ciała i przestrzeni.

W jej założeniach leży więc usprawnienie i koordynacja, czyli integrowanie funkcji wzrokowo-słuchowo-ruchowych, a także harmonizowanie wszystkich funkcji psychomotorycznych.

Dzięki tej integracji dochodzi do wykształcenia prawidłowej orientacji czasowo-przestrzennej, możliwości wykonywania ruchów dowolnych, coraz lepiej zorganizowanych, zlokalizowanych w określonej przestrzeni i czasie.

Integracja sensoryczna
Integracja sensoryczna to proces organizujący docierające do mózgu informacje płynące z ciała i środowiska. W procesie tym mózg rozpoznaje, segreguje, interpretuje i unifikuje te informacje tak by mogły być użyte w reakcji na wymagania płynące z otoczenia w celowym działaniu.
zmysły dostarczają informacji o fizycznej kondycji naszego ciała i otoczenia wokół nas.

Dane te pochodzą z receptorów wzrokowych, słuchowych, dotykowych, węchowych i smakowych a nawet ze specjalnego systemu rejestrującego ruch /układ przedsionkowy/.

Mózg nieustannie organizuje te wiadomości – lokalizując je, rozpoznając, segregując i integrując.

Gdy płyną w prawidłowej organizacji, mogą być użyte do formułowania percepcji, planowania ruchu, napięcia mięśniowego, postawy, emocji, uczenia się i wielu innych.

Jeśli pojawiają się nieprawidłowości w tym procesie mamy do czynienia z problemami w pobudzeniu dziecka, nadmiernej ruchliwości, kłopotami z koncentracją uwagi, zaburzeniami w rozwoju koordynacji ruchu, umiejętności pisania czy czytania.
Adekwatna integracja sensoryczna jest podstawą do prawidłowego rozwoju dziecka.

Wysoce skomplikowane procesy takie jak koordynacja ruchowa, planowanie ruchu, percepcja słuchowa czy wzrokowa, mowa, czytanie, pisanie czy liczenie, są zależne od procesów integracyjnych dokonujących się w ośrodkowym układzie nerwowym.

Terapia ręki
Terapia ręki ma na celu usprawnienie tzw. małej motoryki, czyli precyzyjnych ruchów dłoni i palców jak i dostarczania wrażeń dotykowych i poznawania oraz rozróżniania różnych kształtów i struktur materiałów a przede wszystkim osiągnięciu samodzielności w podstawowych czynnościach życia codziennego.
Terapia polega na wykonywaniu i doskonaleniu różnych czynności manualnych dostosowanych do wieku i zainteresowań dziecka.
Terapia uczy również cierpliwości i koncentracji uwagi.

Terapia ręki ma na celu:
usprawnianie precyzji ruchów rąk
wyuczenie zdolności skupienia uwagi, patrzenia
wzmacnianie koncentracji
poprawę koordynacji wzrokowo-ruchowej
przekroczenie linii środkowej ciała

Ćwiczenia dobierane są indywidualnie do potrzeb i sprawności każdego dziecka.

Autorka artykułu: Anna Imiołek

Bibliografia:
I. Mańkowska, Kreowanie rozwoju dziecka, Wydawnictwo Operon, Gdynia 2005,
K, Kosałka – Ławeczka, Kinezjologia edukacyjna – Gimnastyka Mózgu dr Paula Dennisona – www.Edux.pl
E. Kędzior – Niczyporuk, Wprowadzenie do pedagogiki zabawy, Polskie Stowarzyszenie Pedagogów i Animatorów KLANZA, Lublin 2003 , 
D. Hawryło, Pedagogika zabawy - cele, zasady, metody,www.przedszkola.edu.pl
M . Skorek, Terapia pedagogiczna, Tom II, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2005 , 
www.sciaga.pl, Muzykoterapia
www.sciaga.pl
www.zbigniewprzyrowski.pl/integracja-sensoryczna
www.centrum-terapii.pl/terapia-reki/